Το σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου (Complex Regional Pain Syndrome, CRPS) ή αλγοδυστροφία όπως ονομαζόταν παλιότερα, είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από χρόνιο πόνο και εμφανίζεται μετά από τραυματισμό του άνω ή κάτω άκρου. Ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρος αλλά θεωρείται ότι προκύπτει μετά από i. φλεγμονή, ii. βλάβη του συμπαθητικού συστήματος, iii. βλάβη των τοπικών αγγείων ή νεύρων, iv. διαταραχή του ανοσολογικού συστήματος, ή v. συνδυασμό των παραπάνω μηχανισμών. Διακρίνονται 2 τύποι, ο τύπος Ι όπου δεν μπορεί να τεκμηριωθεί τραυματισμός σε κάποιο νεύρο, και ο τύπος ΙΙ όπου υπάρχει δεδομένος τραυματισμός νεύρου.
Το σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου εμφανίζεται σε οξεία μορφή σε περίπου το 7% των ασθενών με ιστορικό τραυματισμού κάποιου άκρου. Παραδείγματα τρυαματισμών είναι τα κατάγματα, οι κακώσεις των μαλακών ιστών ή μια χειρουργική επέμβαση. Στις περισότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα εξαφανίζονται εντός του πρώτου έτους και μόνο ένας μικρός αριθμός περιστατικών εξελίσσεται στην χρόνια μορφή της πάθησης. Κατά τη διάρκεια της πάθησης συχνά εμφανίζεται μια αλλαγή από το «θερμό» σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου, όπου κυριαρχούν τα φλεγμονώδη χαρακτηριστικά, στο «ψυχρό» σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου, στο οποίο κυριαρχούν τα συμπτώματα που σχετίζονται με το αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες, ωστόσο μπορεί να εμφανιστεί σε ανθρώπους οποιασδήποτε ηλικίας. Είναι σπανίο να εμφανιστεί σε άτομα προχωρημένης ηλικίας, τα οποία παρουσιάζουν μικρότερη φλεγμονή μετά από τραυματισμούς. Σπάνια είναι και η εμφάνιση του συνδρόμου αυτού σε μικρά παιδιά, καθώς παρουσιάζουν ταχύτατη και ολοκληρωτική επούλωση.
Ο βαθμός και η εντάση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή. Η διάρκεια της ανάκαμψης στα ήπιου βαθμού περιστατικά κυμαίνεται από λίγους μήνες εώς και λίγα έτη, ενώ μπορεί επίσης να οδηγήσει και σε μακροχρόνια αναπηρία.
Kατάγματα, κακώσεις των μαλακών ιστών ή κάποια χειρουργική επέμβαση είναι τα πιο συνήθη αίτια
Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα του συνδρόμου σύνθετου περιοχικού πόνου;
Ασθενείς με σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου μπόρει να εκδηλώσουν ένα μεγάλο φάσμα συμπτωμάτων. O αριθμός και η ένταση των συμπτωμάτων αυτών συνήθως μειώνεται με την πάροδο του χρόνου και την ανάρρωση. Αυτά περιλαμβάνουν:
• Αυτόματο ή αυθόρμητο πόνο που μπορεί να είναι σταθερής έντασης ή να αυξομειώνεται μετά από δραστηριότητα. Κάποιοι ασθενείς περιγράφουν τον πόνο ως αίσθημα καύσου ή μυρμηγκιάσματος, ή σαν κάποιος να ασκεί πίεση στην πληγείσα περιοχή.
• Υπερβολικό ή παρατεταμένο πόνο, δυσανάλογος με το ερέθισμα μετά από χρήση ή επαφή. Συχνά εμφανίζεται αυξημένη ευαισθησία στην πληγείσα περιοχή, γνωστή ως αλλοδυνία, κατά την οποία ο ασθενής αντιλαμβάνεται το ελαφρύ άγγιγμα, τη φυσιολογική σωματική επαφή και τη χρήση του άκρου ως εξαιρετικά οδυνηρά ερεθίσματα. Σε ορισμένους ασθενείς παρατηρείται έντονος ή παρατεταμένος πόνος μετά από ένα ήπια επώδυνο ερέθισμα, όπως το τσίμπημα καρφίτσας, το οποίο είναι γνωστό ως υπεραλγησία.
• Αλλαγή στην θερμοκρασία ή το χρώμα του δέρματος ή οίδημα του προσβεβλημένου άκρου. Ο ασθενής μπορεί να νοιώθει το τραυματισμένο χέρι ή πόδι ως θερμότερο ή ψυχρότερο από το αντίστοιχο αντίθετο άκρο. Η επιδερμίδα μπορεί να αλλάξει χρώμα, να αποχρωματιστεί ή να αποκτήσει κυανή, μωβ, γκρι, λευκή ή ερυθρή απόχρωση.
• Αλλαγές στην υφή του δέρματος. Με την πάροδο του χρόνου, η ανεπαρκής προμήθεια οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών μπορεί να οδηγήσουν στην αλλοίωση της υφής του δέρματος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το δέρμα αποκτά γυαλιστερή και λεπτή όψη, με απώλεια τριχών, ενώ σε άλλα γίνεται παχύτερο και ξηρό.
• Μη φυσιολογική εφίδρωση, τριχοφυΐα και ανάπτυξη νυχιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται αυξημένη τριχοφυΐα και ταχύτατη ανάπτυξη νυχιών στο προσβεβλημένο άκρο ή σε αντίθετη περίπτωση παρατηρείται πλήρης απουσία της ανάπτυξής τους. Ακόμη, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρατηρήσουν υπερβολική εφίδρωση ή απουσία εφίδρωσης σε κάποια τμήματα του δέρματος.
• Δυσκαμψία στις πληγείσες αρθρώσεις. Πρόκειται για ένα συχνό πρόβλημα κατά το οποίο η μειωμένη κίνηση οδηγεί σε μειωμένη ελαστικότητα στους τένοντες και στους συνδέσμους.
• Απώλεια ή υπερβολική αύξηση οστικής μάζας.
• Εξασθένιση μυικής ισχύος και έκτασης των μυών.
Έντονος επίμονος πόνος χωρίς κάποιο ερέθισμα συναντάται στο μεγαλύτερο μέρος των ασθενών
Τι προκαλεί το σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου;
Δεν είναι καθόλου σαφές πως δημιουργείται το σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου και γιατί μερικοί ασθενείς το εμφανίζουν ενώ άλλοι με παρόμοιο τραυματισμό όχι. Το σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου φαίνεται να προκαλείται συχνότερα από ερεθισμό ή δυσλειτουργία των περιφερικών αισθητήριων νευρώνων. Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν ότι σε περισσότερο από το 90% των περιστατικών, το σύνδρομο προκαλείται από νευρική βλάβη ή τραυματισμό στο προσβεβλημένο άκρο το οποίο προκαλεί την καταστροφή των λεπτότερων αισθητήριων και αυτόνομων νευρικών ινών.
Οι πιο συνήθης τραυματισμοί που οδηγούν στο σύνδρομο του σύνθετου περιοχικού πόνου είναι οι ακόλουθες:
• Κατάγματα. Πρόκειται για το πιο κοινό αίτιο, ειδικότερα τα κατάγματα του καρπού και του ποδιού. Τα μικρά νεύρα μπορούν να τραυματιστούν από παρεκτοπισμένο ή θρυμματισμένο οστό ή από την πίεση που ασκεί ο νάρθηκας. Οι ιδιαίτερα σφιχτοί ή επώδυνοι νάρθηκες θα πρέπει να αφαιρούνται και να αντικαθιστώνται άμεσα για την πρόληψη αυτής της επιπλοκής.
• Χειρουργική επέμβαση. Το τραύμα και η χειρουργική επέμβαση μπορούν να οδηγήσουν στο σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου. Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι το σύνδρομο μπορεί να προκύψει χωρίς κάποιον αναγνωρίσιμο παράγοντα και δεν επηρεάζεται από την χειρουργική τεχνική ή τον ίδιο τον χειρουργό. Με άλλα λόγια ο χειρουργός δεν μπορεί να το αποτρέψει.
• Διαστρέμματα/θλάσεις. Από ρήξεις συνδετικών ιστών ή τον τραυματισμό που τις προκάλεσε.
• Ελαφρύτεροι τραυματισμοί όπως αμιχές και καψίματα. Πρόκειται για εμφανή σημεία τραυματισμών στα οποία ενδεχομένως να υπάρχει βλάβη των υποκείμενων νεύρων.
• Ακινητοποίηση άκρου (με χρήση νάρθηκα). Οι νάρθηκες υποχρεώνουν το άκρο σε παρατεταμένη αχρησία και παροδικά μειώνουν τα αισθητικά ερεθίσματα του μέλους.
• Πολύ σπανίως η διάτρηση του δέρματος, για παράδειγμα από αμιχή ή τρύπημα από βελόνα, μπορεί τραυματίσει κάποιο επιφανειακό αισθητήριο νεύρο. Σοβαρότεροι τραυματισμοί με διάτρηση νεύρων θα πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα με χειρουργική επέμβαση, προκειμένου να επιτραπεί στις κομμένες νευρικές ίνες να ανακάμψουν και να επουλωθούν.
• Αυθόρμητη εκδήλωση χωρίς ιστορικό τραύματος ή βλάβης. Λιγότερο από το 10% των ατόμων με CRPS δεν αναφέρουν αιτιώδη συνάφεια τραύματος.
• Πτωχή κυκλοφορία αίματος, η οποία μπορεί να δυσχεράνει την επούλωση μαλακών ιστών μετά από τραυματισμό. Η βλάβη στις μικρές ίνες που ελέγχουν την ροή του αίματος φαίνεται να είναι υπεύθυνη για πολλά από τα συμπτώματα του CRPS.
No comment yet, add your voice below!